Viện Nghiên Cứu Pháp Luật Phía Nam Tri Thức – Trách Nhiệm – Công Bằng
(Slri) – Sáng 26-8, Uỷ ban MTTQ Việt Nam TPHCM tổ chức Hội nghị trực tuyến phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND TPHCM quy định lộ trình thực hiện chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn TPHCM.
Hội nghị diễn ra sáng 26-8
Đồng chí Phạm Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM; Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cùng chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện các sở, ban, ngành thành phố; các chuyên gia, nhà khoa học trong đó có Viện nghiên cứu pháp luật phía Nam…
Tại hội nghị, bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM, khẳng định việc chuyển đổi xe buýt sang sử dụng năng lượng xanh là chủ trương đúng đắn, phù hợp xu thế toàn cầu và định hướng pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, theo bà, để chính sách đi vào thực tiễn thì cần một lộ trình hợp lý hơn.
Bà Hương cho rằng, trong khi Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2050 mới hoàn tất 100% chuyển đổi, thì dự thảo nghị quyết lại rút ngắn xuống năm 2030, đồng nghĩa trong vòng vài năm tới Thành phố Hồ Chí Minh phải thay thế toàn bộ xe buýt. “Nếu muốn đẩy nhanh, thành phố có thể điều chỉnh mục tiêu đến năm 2040, vừa đảm bảo tiến độ, vừa tránh áp lực quá lớn cho doanh nghiệp,” bà nêu quan điểm.
Bà Ung Thị Xuân Hương – Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại hội nghị trực tiếp phản biện xã hội
Ngoài vấn đề lộ trình, Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM cũng lưu ý dự thảo chưa làm rõ các tác động đối với đơn vị vận tải – những chủ thể trực tiếp chịu gánh nặng đầu tư đổi mới. Bài toán xử lý xe cũ, nhất là phương tiện vừa mới mua nhưng chưa hết niên hạn, cũng cần được xem xét.
Về chính sách hỗ trợ, bà Hương đánh giá: “Nếu chỉ dừng ở mức hỗ trợ lãi suất thì khó tạo động lực mạnh mẽ.” Bà đề xuất thành phố bổ sung thêm các ưu đãi thiết thực và song song với đó là đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận chính sách.
Hoạt động phản biện xã hội lần này được đánh giá là bước đi quan trọng, góp phần hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, tạo sự đồng thuận của cộng đồng và hướng tới mục tiêu xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị hiện đại, xanh và bền vững.
Tại hội nghị ông Phạm Vương Bảo cho biết để xây dựng đề án một cách vững chắc và có tính khả thi, chúng tôi đã tiến hành phân tích kỹ lưỡng các yếu tố thực tiễn quan trọng, bao gồm xu hướng phát triển toàn cầu, định hướng quốc gia, hiệu quả kinh tế và những thách thức tiềm ẩn.
Ông Phạm Vương Bảo – Phó Giám Đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng, trình bày tại hội nghị trực tuyến phản biện xã hội
Định hướng phát triển xe buýt điện tại Việt Nam: lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh quốc gia ( Quyết định số 876/QĐ_TTg)
- Từ năm 2025: 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh
- Từ năm 2030: Tỷ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%, 100% taxi thay thế, đổi mới sử dụng năng lượng xanh
- Đến những năm 2050: 100% xe buýt, xe taxi sử dụng điện, năng lượng xanh, phát thải ròng khí nhà kính về “ 0”.
Ông Nguyễn Văn Nam – Viện trưởng Viện nghiên cứu pháp luật phía Nam; Uỷ viên liên hiệp Hội về người khuyết tật Việt Nam, Uỷ viên Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, phát biểu tại hội nghị
Phát biểu tại hội nghị đại diện Viện nghiên cứu pháp luật phía Nam ( SLRI – Southern Legal Research Institute ) đưa ra các góp ý như sau vào dự thảo: nghị quyết “ Ban hành Quy định về lộ trình thực hiện chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt điện, năng lượng xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Nguyễn Văn Nam cho biết nghị quyết chỉ dừng lại ở việc chuẩn bị đầu tư, khai thác vận hành nhưng chưa giải quyết được vấn đề thanh lý và thay thế. Bài viết trích lời ông Nguyễn Công Nhật ( Tổng Giám đốc Vinbus) cho biết: “ Tuổi thọ xe buýt điện là 12 – 15 năm, thay vì 10 năm như buýt diesel. Tuổi thọ pin trung bình từ 6 – 8 năm”. Vậy sau thời gian khai thác vận hành thì số lượng xe buýt cũng như pin này sẽ đi về đâu? Cách xử lý như thế nào để không ảnh hưởng đến môi trường?.
Ngoài ra giai đoạn 2025 – 2030: Đầu tư các trạm sạc điện tại các bến xe, bãi đỗ xe do Trung tâm Quản lý giao thông công cộng và các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế trong nước( 100% vốn trong nước) đang quản lý, để đáp ứng theo lộ trình thực hiện chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng xe buýt.
Trong quá trình triển khai chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng xe buýt điện và năng lượng xanh, mặc dù nghị quyết đề ra lộ trình rõ ràng, nhưng để đảm bảo hiệu quả vận hành, bền vững về môi trường và phù hợp với khả năng chi trả của người dân, cần xem xét kỹ các yếu tố về thời gian sạc, chi phí điện, chi phí thay pin, cũng như cơ chế phân bổ chi phí giữa Nhà nước, doanh nghiệp và hành khách. Dẫn chứng từ các mô hình quốc tế cho thấy, viện không cân nhắc các yếu tố này có thể dẫn đến giảm hiệu suất khai thác, tăng chi phí vận hành và làm suy giảm tính khả thi của lộ trình điện hóa giao thông công cộng.
Việc chuyển đổi xe buýt sang năng lượng xanh không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là phép thử về tầm nhìn và năng lực tổ chức của Thành phố Hồ Chí Minh trong quá trình phát triển bền vững. Những ý kiến phản biện, góp ý tại hội nghị sáng nay chính là “chất liệu” quan trọng để dự thảo nghị quyết trở nên thực tế, khả thi hơn, tạo đồng thuận xã hội. Bởi lẽ, một đô thị hiện đại, xanh và đáng sống chỉ có thể hình thành khi chính sách đi vào cuộc sống, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Ban tuyên truyền
